ราชินีผู้ปกครองแมสซาจเธ่ (Massagetae) ซึ่งเป็นเครือจักรภพโบราณของชนเผ่าเร่ร่อน มีต้นกำเนิดอยู่ในเปอร์เซีย แต่ว่าอาณาเขตดินแดนที่ชาวแมสซาจเธ่อาศัยอยู่ในกระจายอยู่ในทวีปเอเชียตอนกลาง ไปจนถึงตอนเหนือของทะเลสาปแคสเปื้ยน (Caspian Sea) เติร์กเมนิสถาน, อุซเบกิสถาน, อัฟกานิสถาน และทางตอนใต้ของคาซัคสถาน พวกเขามีอารยะธรรมแบบไซเตียน (Scytians)
โทไมริสนั้นเป็นผู้นำชาวแมจซาจเธ่ในการต่อต้านกองทัพของกษัตริย์ไซรัส มหาราช (Cyrus II the Great) แห่งเปอร์เซีย (Persia)
ซึ่งในตอนต้นของสงครามนั้นกษัตริย์ไซรัส เป็นฝ่ายมีชัยชนะเหนือแมสซาจเธ่ โดยตำนานซึ่งเขียนโดยเฮโรโดตัส (Herodotus) นักประวัติศาสตร์กรีกเล่าว่า กองทัพของเปอร์เซียได้วางกับดักหลอกล่อทหารของโทไมริส โดยที่ชาวเปอร์เซียได้ตั้งค่ายที่พักแรมขึ้นมาและต่อมาได้แกล้งทำเป็นถอนทหารออกไป โดยที่ยังทิ้งอาหารและไวน์จำนวนมากเอาไว้ภายในค่าย
ชาวไซเตียนนั้นไม่คุ้นเคยกับการดื่มเหล้าไวน์ เพราะพวกเขานิยมการดื่นนมหมัก เมื่อทหารชาวไซเตียนบุกเข้ามายึดค่ายเอาไว้ได้ พวกเขาก็พากันดื่มฉลองชัยชนะ และพากันมึนเมา กองทัพเปอร์เซียอาศัยโอกาสที่ทหารไซเตียนกำลังเมา เข้ามาโจมตีและเอาชนะได้อย่างง่ายดาย ซึ่งเหตุการณ์นี้ยังทำให้ สปาร์กาปิเซส (Spargapises) โอรสของโทไมริส ซึ่งเป็นหนึ่งในแม่ทัพของแมสซาจเธ่ ก็ได้ถูกทหารเปอร์เซียจับกุมตัวเอาไว้ได้ด้วย
ซึ่งระหว่างที่ถูกทหารเปอร์เซียจับกุมตัวเอาไว้ สปาร์กาปิเซสก็ได้ตัดสินใจฆ่าตัวตาย
เมื่อโทไมริสทรงทราบว่าพระโอรสได้เสียชีวิตแล้ว พระองค์ก็ทรงแค้นเป็นอย่างมาก และได้ส่งสาส์นท้าให้กษัตริย์ไซรัสออกมารบกับพระองค์อีกครั้ง เป็นหนที่สอง
ซึ่งในการรบครั้งที่ 2 นี่ กษัตริย์ไซรัสเป็นฝ่ายพ่ายแพ้ และพระศพของพระองค์ก็ถูกนำไปตัดพระเศียรและนำร่างไปเสียบประจาน ส่วนพระเศียรของกษัตริย์ไซรัส ถูกนำไปทำเป็นแก้วไวน์ และรินเลือดใส่ลงไปก่อนที่โทไมริสจะดื่มเลือดจากแก้วนั้นเพื่อดับความแค้น
อนึ่ง การสวรรคตของกษัตริย์ไซรัส มหาราชนั้น มีคำบอกเล่าที่บันทึกไว้แตกต่างกันไปหลากหลาย อย่างซีโนโฟน (Xenophon) ทหารและนักปราชญ์ชาวกรีกบันทึกเอาไว้ว่ากษัตริย์ไซรัสเสียชีวิตอย่างสงบและถูกฝังที่เมืองปาซาร์กาต้า (Pasargada)