photo:en.wikipedia.orgอเล็กซานเดอร์ สโตเลตอฟ (Александр Григорьевич Столетов)
ผู้ประดิษฐ์ เซลล์แสงอาทิตย์ คนแรก (First Solar Cell inventor)
เกิดเมื่อวันที่ 10 สิงหาคม 1839 ในเมืองวลาดิมีร์ ครอบครัวที่ทำกิจการร้านค้าเล็กๆ ขายขนมหวาน ที่มีฐานะค่อนข้างยากจน พ่อของเขามีชื่อว่ากริกอรี่ (Grigory Mikhailovich Stoletov,Григорий Михайлович Столетов) และแม่ชื่ออเล็กซานดร้า (Alexandra Vasilyevya, Александра Васильевна)
แม่ของเขาเป็นคนมีการศึกษาและเธอเป็นผู้สอนหนังสือให้กับลูกๆ ก่อนที่จะเข้าโรงเรียน ทำให้อเล็กซานเดอร์นั้นสามารถอ่านหนังสือได้ตั้งแต่ตอนที่อายุ 4 ขวบ
อเล็กซานเดอร์ มีพี่ชายคนหนึ่ง ชื่อว่านิโคลัส (Николай Григорьевич Столетов) ที่ต่อมาได้เป็นถึงนาพลในกองทัพของจักรวรรดิรัสเซีย และเคยร่วมรบในสงครามรัสเซีย- ตุรกี (1877-78)
หลังจากอเล็กซานเดอร์เรียนจบชั้นมัธยมแล้ว ได้เข้าเรียนที่มหาวิทยาลัยมอสโคว์ สาขาคณิตและฟิสิกส์ จนกระทั้งเรียนจบในปี 1860
1862-1866 เดินทางไปต่างประเทศ เพื่อดูงานด้านฟิสิกส์ของมหาวิทยาลัยในตะวันตก ทั้งในเบอร์ลิน และปารีส ระหว่างนี้ได้มีโอกาสทำงานในห้องแล็ปของ ศาสตร์จารย์ชาวเยอรมัน กุสตาฟ เคริชฮอฟ (Gustav Kirchhoff) ระหว่างอยู่ในกรุงเบอร์ลิน เยอรมัน ด้วย
1869 จบปริญญาโท โดยทำวิทยานิพนธ์ที่ศึกษาเกี่ยวกับไฟฟ้าสถิต หัวข้อ (Общая задача электростатики и приведение её к простейшему случаю, The general problem of electrostatics and bringing it to the simplest case)
มิถุนายน เขาได้ทำงานในตำแหน่งผู้ช่วยศาสตร์จารย์ ในแผนกฟิสิกส์ของมหาวิทยาลัย
1871 เดินทางไปต่างประเทศอีกครั้ง เพื่อกลับไปทำงานในห้องวิจัยของ ศจ. เคริชฮอฟ
ระหว่างอยู่ในเยอรมันนี้ เขาได้ทำการทดลองจนสามารถสร้างกราฟสโตเลตอฟ (Stoletov curve) ที่วัดค่าความสามารถในการเป็นแม่เหล็ก (magnetic permeability) ของธาตุที่เป็นแม่เหล็กได้ชนิดแรง (Ferromagnet) กับความเข้มของสนามแม่เหล็ก (Magnetic filed)
1872 จบปริญญาเอก โดยวิทยานิพนธ์ของเขาทำการศึกษาสภาพความเป็นแม่เหล็กในโลหะอ่อน (Исследование о функции намагничения мягкого железа, Study on the function of the magnetization of soft iron) , และปีต่อมาได้เข้าทำงานเป็นศาสตราจารย์ที่มหาวิทยาลัยมอสโคว์ โดยแรกๆ จะทำหน้าที่สอนคณิตศาสตร์สำหรับฟิสิกส์และฟิสิกส์ภูมิศาสตร์ (Physical geography) ก่อนที่จะหันมาเน้นด้านการทดลองทางฟิสิกส์ และเป็นผู้ร่วมผลักดันให้มีการสร้างห้องปฏิบัติการวิจัยทางฟิสิกส์ขึ้นครั้งแรกในรัสเซีย
อเล็กซานเดอร์ดำรงตำแหน่งประธานของสมาคมผู้รักวิทยาศาสตร์ธรรมชาติ (Общество любителей естествознания, антропологии и этнографи, Society of Friends of Natural Sciences) และยังเป็นผู้อำนวยการของพิพิธภัณฑ์โพลีเทคนิค (Политехнический музей, Polytechnic Museum, www.polymus.ru) ซึ่งรวบรวมผลงานหรืออุปกรณ์ทางวิทยาศาสตร์ สำหรับการศึกษา
1874 เข้าร่วมพิธีเปิดห้องปฏิบัติการณ์ทางฟิสิกส์ของมหาวิทยาลัยแคมบริดส์
1876 ทำการทดลองเกี่ยวกับความสัมพันธ์ของพลังคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า (electromagnetic)และไฟฟ้าสถิต (electrostatic) ซึ่งผลการทดลองของเขา ให้ค่าที่ใกล้เคียงกับความเร็วของแสง
1881 เป็นตัวแทนของรัสเซียในการเข้าประชุม World Congress of Electricity ในกรุงปารีส ซึ่งจัดขึ้นเป็นครั้งแรก
1888 เขาประดิษฐ์ โซล่าเซลล์ สำเร็จเป็นคนแรกของโลก โดยอาศัยปรากฏการณ์โฟโต้อิเล็กทริกส์ (Photoelectric Effect) ที่ค้นพบโดยเฮนริส เฮิร์ต (Heinrich Hertz) แต่อเล็กซาเดอร์ เป็นผู้ค้นพบความสัมพันธ์ระหว่างความเข้มข้นของแสงกับปริมาณอเล็กตรอนที่ถูกปล่อยออกมา ซึ่งเรียกว่าเป็นกฏข้อที่ 1 ของโฟโต้อิเล็กทริกส์ (Stoletov’s Law)
อเล็กซานเดอร์ สโตเลตอฟ เริ่มมีอาการป่วยด้วยโรคหัวใจตั้งแต่ปี 1893 ทำให้สุขภาพเขาดีๆ ร้ายๆ อยู่ช่วงเวลาหนึ่ง ก่อนที่จะเสียชีวิตด้วยโรคปอดปวม ในวันที่ 27 พฤษภาคม 1895 อายุ 59 ปี